برای راه‌اندازی و شروع یک کسب و کار ممکن است اعضای یک خانواده دور هم جمع شوند و کار را آغاز کنند. اما معمولا رعایت برخی قواعد و مقررات کسب‌وکارهای نوپا برای خانواده‌ها که در ابتدای راه هستند دست و پاگیر است و حتی ممکن است مانع آغاز فعالیت اقتصادی آن‌ها بشود. اما خوب است بدانیم که کسب وکاری که به صورت خانوادگی و در قالب کارگاه خانوادگی شروع می‌شود از رعایت کردن برخی از این مقررات معاف است. این مقررات کدام‌ها هستند و چرا خانواده‌ها از رعایت آن معاف هستند؟ با ما همراه باشید.
کارگاه خانوادگی
مطابق آنچه در قانون کار آمده است، کارگاه به مکانی گفته می‌شود که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن کار می‌کند.
منظور از کارگاه خانوادگی، کارگاهی است که در آن صاحب کار به همراه همسرش و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبق اول مشغول کار هستند.
خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول چه کسانی هستند؟!
پدر و مادر و فرزندان یک شخص، خویشاوندان درجه یک از طبقه اول او به حساب می‌آیند. یعنی اگر فردی به همراه همسرش و فرزند یا پدر و مادرش کارگاهی داشته باشد، مشمول قانون کار نخواهد شد.
اشتباهات متداول:
این مقررات صرفا افراد نامبرده را شامل خواهد شد. یعنی مثلا اگر فردی به همراه نوه‌اش یا خواهر و برادرش اقدام به تاسیس کارگاهی کند،آن کارگاه خانوادگی محسوب نمی‌شود و مطابق این قاعده از شمول قانون کار خارج نخواهد شد. به عبارت دیگر برای شمول یا عدم شمول این کارگاه نسبت به قانون کار باید شرایط دیگری را سنجید. زیرا چنین کارگاهی «کارگاه خانوادگی» محسوب نمی‌شود.
موارد معافیت کارگاه خانوادگی
کارگاهی که به صورت خانوادگی تاسیس می‌شود نیازی به رعایت برخی مقررات دست و پا گیر ندارد. در ادامه به برخی از این مقررات اشاره شده است.
تمامی کارفرمایان موظف‌اند برای کارگاه خود و انجام مسائل مربوط به بیمه کد کارگاهی بگیرند یا مثلا مقررات مربوط به حداقل دستمزد را رعایت کنند.
از طرف دیگر در کارگاه‌های عادی کارگران درصورتی که می‌خواهند مرخصی بگیرند باید درخواست خود را مطرح کرده تا کارفرما آن را تایید کند.
کارگاه‌های مشمول قانون کار باید قواعد مربوط به حداقل و حداکثر ساعت‌های کاری در هفته را رعایت کنند که مطابق قانون ۵ روز در هفته و جمعا ۴۴ ساعت در هفته است.
هر ساله کارفرمایان باید مبلغی را نیز تحت عنوان عیدی به کارگران خود بپردازند.
همان‌طور که ملاحظه کردیم، برخی از این مقررات می‌تواند برای کارگاه‌های خانوادگی که در آغاز راه فعالیت اقتصادی قرار دارند، دست و پاگیر بوده و مانع محسوب شود. که به درستی در ماده ۱۸۸ قانون کار معافیت این کارگاه‌ها از رعایت این قواعد پیش‌بینی شده است.
اشتباهات متداول:
برخی به اشتباه گمان می‌کنند که حال که یک کارگاه خانوادگی دارند، از ۷ دولت آزادند! اما باید گفت که اینطور نیست بلکه انجام برخی از تکالیف مندرج در قانون کار برای هر نوع کارگاهی الزامی است. مانند رعایت بهداشت محیط، ایمن‌سازی کارگاه و…
چرا کارگاه‌های خانوادگی معاف‌اند؟
با یک نگاه کلی به مقررات قانون کار متوجه می‌شویم که این قانون یک قانون حمایتی است و در راستای حمایت از کارگر و کارفرما تصویب شده است.
در قوانین و مقررات دیگر، به نوعی از خانواده‌ها حمایت شده است و خانواده همیشه در حمایت قانون قرار داشته است. شاید بتوان گفت که به همین دلیل و برای رفع برخی مزاحمت‌ها از کسب و کارهای کوچک این‌چنینی، قانون کار به درستی معافیت‌هایی را برای این نوع کارگاه‌ها در نظر گرفته است.
تا در این صورت مقرراتی که برای حمایت از کسب وکارها و کارگران وضع شده است، با سختی‌های خود در یک خانواده مانع آغاز فعالیت تجاری آن نشود.
مدت زمان معافیت کارگاه‌های خانوادگی
آنچه مهم است، خانوادگی بودن یک کارگاه است. به عبارت دیگر یک کارگاه تا زمانی که خانوادگی محسوب بشود از استثنائات قانون کار خواهد بود، و تمامی کارگران آن از رعایت قواعد مذکور معاف هستند.
اما اگر کارگاه خانوادگی نباشد، یا در ابتدای تاسیس خانوادگی بوده و سپس یک نفر دیگر به آن اضافه شود، تمامی کارگاران کارگاه از استثناء خارج شده و مشمول قانون کار خواهند شد.
یعنی اگر در ابتدا، فردی به همراه همسر، فرزند و پدر و مادر خود کارگاهی داشت و فعالیت اقتصادی راه‌اندازی کرده بود با توجه به «خانوادگی شدن» کارگاه از رعایت مقررات قانون کار معاف بود. اما اگر پس از مدتی دوست خود یا حتی نوه، خواهر یا برادر یا هرکس دیگری را وارد کارگاه کند، کارگاه از حالت خانوادگی بودن خارج می‌شود و خودش، همسر و پدر و مادرش و فرد جدید، همگی مشمول قانون کار خواهند بود.
و پس از این مرحله، رعایت ساعات کاری در هفته، درخواست و تایید مرخصی‌ها، پرداخت عیدی، دریافت کد کارگاهی، انجام امور مربوط به بیمه و… ضروری بوده و رعایت نکردن آن‌ها تخلف محسوب خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید